گروه جهاد و مقاومت مشرق - مهدی قزلی، نویسنده و رییس بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در مطلبی نوشت: کتاب «لم یزرع» نوشته محمدرضا بایرامی را دوباره نگاه انداختم. شاید تنها کتاب اوست که جغرافیایش از کوه و تپه و دره دور افتاده به دشت و رودخانه. لم یزرع روایت عراق در دوران جنگ با ایران است و ماجرای دلباختگی پسری شیعه به دختری سنی و موانع ازدواجشان. ماجرای ترور صدام توسط حزب الدعوه در منطقه زندگی آنها و دستور صدام در ایجاد محدودیت زندگی برای مردم آن منطقه، ده سال ممنوعیت کشت و کار و پسر که می رود سربازی و خانواده اش که نخلستان شان با ممنوعیت کشاورزی از بین میرود. در واقع زندگی شان.
لم یزرع قصه از بین رفتن عراق و عراقی هاست در دوران صدام و نخلستان همان جامعه عراق است که چون آب بهش نمی رسد از بین می رود. داستان عشق سعدون و احلی تا پایان کتاب ادامه دارد. به نظرم روایت داستانی در خارج از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی سبلان و ایران یک ریسک بزرگ بود که بایرامی در مجموع با سربلندی از آن گذشت. حالا می شود بایرامی را هم جزو نویسنده های بین المللی به حساب آورد که جرات تجربه داستانی در خارج مرزهای زیستش را به خرج داده و موفق بوده. اگر کسی لم یزرع را بخواند می فهمد با نویسنده ای روبروست که رمانهای کلاسیک و مخصوصا روسی هایش را خوب خوانده و البته مثل همیشه می شود حدود ۱۵ درصد از حجم کتاش را کم کرد بی آنکه لطمه ای ببیند.
این کتاب گزینه بسیار مناسبی برای ترجمه به عربی و انتشار در کشورهای عربی مخصوصا عراق است.
جایزه جلال مبارک این کتاب و آن نویسنده.
